Waar stro is... (Waar rook is... deel 2)

een rapport van het Spekulatie Onderzoeks Kollektief

In 2005 verscheen het SPOK rapport 'Waar rook is...' over de malversaties van vermeende drugshandelaar en koppelbaas Joseph Cyrrus McCarthy. In dat zelfde jaar heeft de overheid zijn zwartwerkbedrijf NedZorg opgedoekt. De eruit voortvloeiende vorderingen van sociale verzekeringen en belastingdienst maken McCarthy het onmogelijk nog legaal zaken te doen. Het slotstuk was de intrekking van een bouwvergunning voor zijn pand aan de Pretoriusstraat 28 op basis van de wet BIBOB. Omdat de zwarte geldstromen daarmee kennelijk niet opgedroogd zijn, heeft McCarthy een aantal van zijn zakenrelaties als stromannen naar voren geschoven.

Netwerkgrafiek

1. In januari 2006 heeft het stadsdeel Oost-Watergraafsmeer een aan de toenmalige eigenaar, Joseph Cyrrus McCarthy, verleende bouwvergunning (BA 04/2004/1705) ingetrokken omdat hij geweigerd heeft mee te werken aan een onderzoek zoals voorzien in de wet BIBOB. Er werd noch voldoende informatie verstrekt over de herkomst van het geld dat aan de verschillende verkooptransacties van het pand in kwestie werd besteed, noch over het geld dat bij een mogelijke verbouwing zou worden uitgegeven. Verder waren er sterke twijfels of een verbouwing zoals beschreven in de vergunde aanvraag überhaupt tot uitvoering zou worden gebracht.

docs:
intrekking bouwvergunning BA 04/2004/1705

2. De basis om het onderzoek aan te zwengelen was het rapport 'Waar rook is...' uit 2005. Het aangeleverde materiaal documenteert de vastgoedstransacties van McCarthy, de mensen rond hem en de gang van zaken in een aantal bedrijven in ondermeer de schoonmaaksector, waarbij aantoonbaar op grote schaal zwartwerkers werden ingezet. De publicatie van het rapport heeft onder andere geleid tot invallen van de SIOD in McCarthys kantoor in Oud Zuid, het opzeggen van contracten door het betrokken stadsdeel en uiteindelijk tot claims van meer dan 1 miljoen euro door de belastingdienst. Het intrekken van de genoemde bouwvergunning was een van de laaste stappen.

docs:
SPOK rapport 'Waar rook is.....'
belastingsrekening McCarthy
Communicatie en rapport over McCarthy in de Vondelpark

3. Een van de dossierstukken bevestigt de dwingende indruk van dreigend gevaar in de zin van artikel 3 van de wet BIBOB. Het gaat erbij om een salarisverklaring van McCarthys schoonmaakberijf Nedzorg uit het jaar 2003.

Zijn salaris als directeur van dit als eenmanzaak geregistreerd bedrijf, was namelijk meer dan 270.000 euro per jaar. Samen met een ander stuk uit bovengenoemd rapport (een getuigenverklaring waar McCarthy als opdrachtgever van een drugstransport van meerdere kilos genoemd wordt) geeft een vermoeden van de herkomst van een dergelijke als salaris weggeboekte som geld.

docs:
loonstrook mccarthy 2003
verklaring Koc over drugshandel

4. De aanpak van de belastingdienst, de sociale verzekeringen en uiteindelijk het intrekken van genoemde vergunning hebben ertoe geleid dat McCarthy zijn, vermoedelijk uit criminele activiteiten verkregen, inkomen niet via legale bedrijven of vastgoed op zijn naam kon legitimeren.

De 'nieuwe' eigenaren zijn niet zo nieuw

5. Het pand aan de Pretoriusstraat 28 moest openbaar geveild worden. Veilingmakkelaar Van Rooijen heeft de waarde van het pand op hooguit 250.000 getaxeerd. Het is echter in februari 2006 onderhands door de haagse zakenman Robert Leon Segaar aangekocht, en dat voor 370.000 euro, dus rond een ton boven de reëele waarde. Kort na deze transactie is 3/4 van het eigendom overgedragen aan een aantal van Segaars zakenrelaties, namelijk de heren Pepijn Koch, Albert van de Laar en Anton Klomp. De financiering van de hele transactie bleef echter voor de rekening van Robert Segaar zelf, die voor 700.000 euro als hypotheeknemer optreedt: met andere woorden Segaar leent zichzelf en zijn compagnons het geld.

docs:
taxatie veilingmakelaar voor pretoriusstraat 28
koopakte segaar klomp koch laar
hypotheekakte

6. er zijn duidelijke aanwijzingen dat de nieuwe eigenaars van de Pretoriusstraat 28 als stromannen voor ex-eigenaar Joseph McCarthy optreden:

7. De heren Koch, Segaar en van de Laar waren rond het tijdsstip van de transactie zelf samen met de heer Johannes van den Elshout in een vergelijkbare constructie eigenaren van een pand in de Haarlemse binnenstad (Pepijn Koch via zijn bedrijf JPM investments). Johannes van den Elshout was aantoonbaar vanaf tenminste 2001 verantwoordelijk voor de adminstratie van McCarthys zaken, dus ook voor het beheer van de omzet van het eerder genoemde schoonmaakbedrijf. Opmerkelijk is daarbij dat Elshout kort voor de onderhandse aankoop van de Pretoriusstraat 28 uit deze vereniging van eigenaren is gestapt. Zijn opvolger voor het kwart van het pand in Haarlem werd Anton Klomp. McCarthy was dus via zijn boekhouder van Elshout geen onbekende voor de heren Koch, Segaar, van de Laar en Klomp. Het heeft er sterk de schijn van dat de heren in kwestie met Elshout en McCarthy afspraken over deze aankoop hebben gemaakt. Geen van de heren in kwestie hadden op dit tijdstip enig vastgoed in Amsterdam eigendom. Het feit dat bekenden van de voormalige eigenaar een, al jaren gekraakt pand, in een andere stad, voor een prijs van 30% boven de taxatiewaarde aankopen, kan men nauwelijks een toeval noemen.

docs:
kvk uitreksel JPM
kvk uitreksel Koch Holding
koopakte riviervismarkt met Van den Elshout
Rekeningen Vanden Elshout aan McCarthy (2001-2004)
koopakte riviervismarkt zonder Van den Elshout
koopakte riviervismarkt met Klomp

8. Pepijn Koch en Segaar spelen in deze samenhang een bijzondere rol. Vanaf ... was McCarthy klant van Kochs accountkantoor NBC Roemburg en Partners. In ... zetelde NBC Roemburg op het zelfde Haarlemse adres dan Jan van den Elshouts administratiekantoor Pro Genius, namelijk op de van Nesstraat 78. Nog voor de uiteindelijk aankoop van de Pretoriusstraat 28 heeft Koch aantoonbaar McCarthy meerdere keren geadviseerd, met name over hoe met claims van de UWV en het toen al lopende BIBOB onderzoek om te gaan. Het is wederom zeer waarschijnlijk dat Koch van de oorsprong van McCarthys inkomsten op de hoogte was en uiteindelijk ook afspraken heeft gemaakt over de onderhandse aankoop van de Pretoriusstraat 28. In genoemde samenhang vallen er vraagtekens te plaatsen bij de herkomst van het geld van de door Segaar aan zijn medeeigenaars verleende hypotheek voor het pand. Het gaat immersover een garantstelling van 700.000 euro (rond 200% van de aankoopsom en 250% van de getaxeerde waarde) die Segaar dan uit 'eigen vermogen' moet hebben gefinancierd. Gezien de hoogte van de som en McCarthys situatie is het best mogelijk dat het daarbij om doorlopende inkomsten uit McCarthys activiteiten gaat. De hypotheek waarborgt dan de behartiging van de belangen van de echte eigenaar van dit vermogen tegenover de andere medeeigenaren.

docs:
kvk uitreksel NBC van Roemburg
kvk uitreksel NBC van Roemburg op van Nessstraat
kvk uitreksel Pro Genius
rekeningen NBC Roemburg aan McCarthy:
20051105rekeningMcCarthy
20060109rekeningMcCarthy
20060214rekeningMcCarthy
20060314rekeningMcCarthy
20060412rekeningMcCarthy
hypotheek Segaar op pretoriusstraat 28

9. In april 2006 hebben Koch, Segaar, Klomp en van de Laar samen met McCarthy bezwaar tegen de intrekking van de bovengenoemde bouwvergunning gemaakt. Zowel de nieuwe als oude eigenaren voerden als grieven aan niets met elkaar te maken te hebben. De bewoners konden echter de geschetste verbindingen duidelijk aantonen, vooral wat de rol van Pepijn Koch betreft. In juli 2006 heeft de commissie dit bezwaar afgewezen met expliciete verwijzing naar een stromanconstructie. Tergelijkertijd adviseerde de commissie het bestuur van het stadsdeel Oost-Watergraafsmeer om bij een nieuwe bouwaanvraag door dezelfde (nieuwe) eigenaren weer een BIBOB onderzoek in te stellen. In september 2006 heeft Pepijn Koch (vermoedelijk als diegene wiens verbindingen met McCarthy zwart op wit aangetoond zijn) zijn kwart eigendom van het pand aan de andere eigenaren verkocht voor precies de aankoopsom.

docs:
pleidooi bewoners bij de bezwaarschriftencommissie
pleeidooi eigenaars
verslag zitting bezwaarschriftencommissie
advies bezwaarschriftencommissie
besluit tot verlening nieuwe bouwvergunning
koopakte Pretoriusstraat 28 zonder koch

10. Conclusie:

Wat betreft Joseph Cyrrus McCarthy -als individu- is het uitstekend gelukt om met behulp van een combinatie van overheidsinstrumenten een geval van instroom van zwart geld in de witte economie een halt toe te roepen. Het overgrote deel van het onderzoekswerk over de legale kant van McCarthys bezigheden alsmede diens verstrikkingen met wat minder legale zaken is de overheid in feite echter door ons in de schoot geworpen. Doch, de informatie is goed gebruikt. Het in de wet BIBOB beoogde doel van het isoleren van illegale geldstromen is behaald door enerzijds het ingrijpen door de belastingdienst en anderzijds het op een cruciaal moment intrekken van een waardeverhogende vergunning.

De dreiging van een BIBOB onderzoek heeft een belangrijk onderwereld kopstuk als persoon buiten spel gezet. Echter dit niet alleen: in een poging weer greep op de geldstromen te krijgen heeft ook het financiele netwerk rond deze persoon zichzelf onbedoeld bloot gegeven. Als dezelfde overheid in het vervolg dan niet doorzet, schaadt dat op ernstige wijze haar geloofwaardigheid. Door reeds bekende informatie te negeren en bij wijze van spreken voor een simpele stromanconstructie te kapituleren, komen reeds geboekte resutaten in gevaar. Dit schept een gevaarlijk precedent: als nu niet definitief wordt afgerekend met wat nog altijd hetzelfde netwerk is, toont de overheid zich in feite tandeloos.