Het CPB heeft in haar studie over de huurwoningmarkt becijferd dat er veel geld via impliciete subsidies naar de huurwoningmarkt toe vloeit. Hierbij rekent het CPB dat de meeste huren op ongeveer de helft van de ‘markthuren’
liggen. De andere helft wordt weggeschreven als subsidie, en dat zou eens afgelopen moeten zijn.
Maar stel, het is afgelopen en de huren worden vrijgegeven? Men gaat dan dus dubbel zo veel betalen. Het geld vloeit in de zakken van verhuurders, bedrijven en woningbouwverenigingen. Volgens het CPB is dit welvaartswinst.
Immers, verhuurders gaan volgens het CPB meer woningen aanbieden. Het levert meer geld op dus gaat men meer bouwen. En iedereen kan wonen waar hij wil.
Tot zover de droom van het CPB.
De enorme geldstroom die van burger naar woningcorporatie en commerciële verhuurder op gang gaat komen zal namelijk slechts zeer ten dele tot extra woningen leiden. Bijbouwen is beperkt door de beperkte ruimte die we ter beschikking van woningen willen stellen. Anders hadden we het IJ-meer, Waterland en de Oostvaardersplassen al helemaal volgeplempt en konden we al lang genieten van mooie flats in het Naardermeer. En vergeet die extra snelwegen ertussen niet die dan nodig zijn als je daar gaat bouwen.
Vrijkomende gelden zullen dus maar zeer ten dele naar nieuwe bouwprojecten gaan. De commerciële verhuurders zullen het geld uitkeren aan hun aandeelhouders en woningbouwverenigingen zullen van gekkigheid niet weten wat ze met hun geld moeten doen. Hun geld? Wel uit de zak van de huurder.
Iedereen kan wonen waar hij wil, aldus het CPB. In een vrije markt kan iedereen wonen wat hij kan betalen. Wellicht dat in steden als Amsterdam dan iemand wil wonen op een kamer van 15 m2 voor 600 euro, want voor een etage van 40 m2 zal je misschien 1200 moeten betalen. Dan wil je wel op een zolder wonen zodat je nog een paar euro overhoudt voor brood en misschien wel beleg.
Het doel bij dit alles is het scheefwonen tegen te gaan. Maak huren zo duur dat je niet meer roept: ik kan die koopwoning niet betalen want dan verdubbelen de maandlasten. Nee, we verdubbelen vooraf, dan ga je wel kopen.
Welke woningen kopen we? Die voormalige huurwoningen die gesplitst worden.
Bijbouwen zonder te slopen lukt maar zeer ten dele. En dus worden de wachtlijsten voor huurwoningen niet minder lang.
En wat doen we met die huurders die het niet kunnen betalen? Ach, daarvoor is toch huursubsidie! Uw en mijn belastingcenten vloeien dan in hoog tempo naar die commerciële verhuurders en woningbouwverenigingen die de dubbele huren incasseren.
Een bijzinnetje in het cpb-rapport is van belang om het toch nog serieus te nemen. “In het bijzonder moet gezocht worden naar een zodanige omzetting van het stelsel dat de extra inkomsten van verhuurders beschikbaar komen voor het behoud van koopkracht van huurders, zonder dat dit de aantrekkelijkheid van commerciële exploitatie van huurwoningen schaadt”. In de samenvatting is het aldus omschreven: “Alleen dan leidt hervorming van huurstelsel tot een welvaartsverbetering voor consumenten”. Wanneer? Als de dubbele geldstroom naar de verhuurders wordt afgeroomd om ingezet te worden voor hen die het nodig hebben. Vreemd genoeg bekruipt mij het gevoel dat dát nu net door beleidsmakers en vastgoedlobbyisten en hun politieke partijen vergeten zal worden.
Rapport CPB is op hun site te downloaden.