Hoe een Amsterdamse woningbouwcorporatie tijdelijke verhuur naar haar hand zet in een Amsterdamse volksbuurt
Niet lang geleden werd de aandacht van het SPOK getrokken door een posting op Indymedia van Kraakgroep Molukkenstraat. De Amsterdamse woningbouwcorporatie De Alliantie zou in de Amsterdamse Indische Buurt veelvuldig gebruik maken van dubieuze tijdelijke huurcontracten. Voor het SPOK reden om achter de computer vandaan te kruipen en old skool speculanten onderzoek veldwerk te doen. Met stuitende resultaten: exorbitant hoge huurprijzen en structureel gebruik van tijdelijke contracten. Het is op zich al heftig dat een corporatie op deze manier woningen uitmelkt en aan het distributiestelsel onttrekt. Maar het staat ook in een bredere sociale context: Deze handelswijze vergemakkelijkt de omstreden “herstructurering” van de buurt. Lees verder…
Het onderzoek begon in het Alliantie complex Molukkenstraat 91-101, waarvan het Indymedia bericht afkomstig was. Gesprekken met enkele bewoners in dit complex leverde al heel wat informatie op. De bewoners, veelal buitenlandse
studenten, vertelden over hun huurprijs en lieten hun contract (waarvan hier een voorbeeld) en woning zien. De woningen worden met de Universiteit van Amsterdam als ‘bemiddelaar’ door De Alliantie als onzelfstandige woonruimte verhuurd. Een drie-kamer woning wordt via een in de huurprijswetgeving zwaar gesanctioneerde “all in” huurprijs aan twee studenten verhuurd voor de huurprijs van E340 pér kamer. Dat maakt een totale prijs van E680 voor de woning. Deze woningen,
zonder dubbelglas en geen CV, doen via het woningwaardering systeem hoogstens E300 kale huur per maand.
Twee straten verderop in de Soendastraat staat ook een blokje van De Alliantie. Een piep-kleine etagewoning woning, die via het woningwaardering systeem een maximale prijs doet van E280, wordt door De Alliantie verhuurd voor E680. Even verder wandelen naar een Alliantie blok in de Madurastraat geeft het voorbeeld van een etage die ook zeker voor E150 euro boven de maximaal redelijke huurprijs verhuurd wordt.
De huurprijzen zijn erg hoog. Ver boven het maximale wat voor een dergelijke woning gevraagd mag worden. De buitenlandse studenten die vaak niet op de hoogte zijn van de Nederlandse regelgeving rond huurprijs en woning waardering betalen de tol. Maar er is nog een belangrijk punt. De woningen worden allemaal op tijdelijke basis verhuurd. Even nabellen bij de Dienst Wonen van de Gemeente Amsterdam levert de informatie op dat er geen vergunning tot tijdelijke verhuur is afgegeven voor de Molukkenstraat en de Soendestraat. De woningen zouden dus gewoon regulier verhuurd moeten worden via het distributiesysteem. En zelfs met een vergunning voor tijdelijke verhuur hoort huurprijs niet hoger dan 80% van de maximale huurprijs te zijn, en niet 100-300%!
We kunnen het niet laten om naar de bredere context van de Indische Buurt te kijken. Het waren immers de uitwassen met tijdelijke huurcontracten in de Berlageblokken (eigendom van YMERE) in dezelfde buurt die er in 2005 juist toe leidden dat de regels omtrent tijdelijke verhuur aangescherpt werden. Naast deze studentencontracten zijn er aanwijzingen dat De Alliantie ook veel gebruik maakt van (excessief langdurige) gebruiksovereenkomsten, een soort van lagere vorm van tijelijke verhuur. Gebruik van zo’n overeenkomst mag volgens Dienst Wonen alleen voor maximum zes maanden in afwachting van (bijvoorbeeld) renovatie. Maar in de zaak tegen de Molukkenstraat krakers geeft De Alliantie zelf toe (zie paragraaf 3.2 van het vonnis) dat zij dit instrument juist toepast omdat “formele” tijdelijke verhuur nog niet toegestaan is. Dat is zeker niet wat
het beleid omtrent tijdelijke verhuur beoogt…
Hoe dan ook is het een feit dat hoe meer tijdelijke contracten in een blok gebruikt worden, hoe makkelijker het voor een corporatie is om de begeerde 70% instemming van zittende bewoners te krijgen voor ingrijpende renovatie/sloop. Mensen met een tijdelijke huurcontract hebben hierin formeel geen stem en worden zowieso bij de 70% ‘instemmers’ gerekend. De herstructurering van de Indische Buurt (lees: massaal omzetten van sociale huurwoningen in vrije sector huurwoningen en koopwoningen) wordt op deze manier makkelijker door te drukken. Een reguliere huurder die er niet is hoeft immers niet terug te keren in het complex en kan geen bezwaar maken tegen het omzetten van zijn huurwoning in een duurdere huurwoning of koopwoning.
Het valt verder op dat enkele blokken van De Alliantie in de Indische Buurt, voornamelijk in het noordwesterlijk kwadrant van de buurt, een erg verwaarloosde indruk maken. Bij geen van deze blokken is planvorming voor renovatie of sloop rond. Er is geen peildatum voor een plan waardoor de Dienst Wonen dus ook geen vergunning voor tijdelijke verhuur heeft afgegeven en de woningen op de Soendastraat staan bij de Dienst als wisselwoning geregistreerd. Waarschijnlijk zijn wij te cynisch, maar je zou kunnen zeggen dat een combinatie van achterstallig onderhoud en overmatig, langdurig gebruik van tijdelijke verhuur,
een heel goede manier is om eventueel buurtverzet tegen herstructurering, in de kiem te smoren.
De studenten (met die Alliantie huurcontracten) worden aangeraden bij het huurteam van het Wijksteunpunt Wonen Groot Oost langs te gaan om advies in te winnen over huurverlaging procedures en de juridische basis van hun contracten. Door middel van een simpele procedure bij de Huurcommissie is de huurprijs te verlagen naar maximaal redelijk en in veel gevallen bekijkt een Kanton rechter een onterecht afgegeven tijdelijke huurovereenkomst gewoon als huurovereenkomst voor onbepaalde tijd!
Nu de krakers van de Molukkenstraat en het SPOK de boel hebben aangezwengeld lijkt het gepast dat De Alliantie, Stadsdeel Zeeburg en de Universiteit van Amsterdam iets van zich laten horen over de bovengenoemde schendingen van huurprijs- en huurbescherming.