Interessante ontwikkelingen in de Javastraat in Amsterdam-Oost. Enkele dagen geleden werden de panden Javastraat 77-83 gekraakt uit protest tegen de uitverkoop van sociale huurwoningen in die buurt. Op zich niets nieuws, het afbraakbeleid in de Indische Buurt heeft op dit blog al de nodige aandacht gekregen. Maar deze keer een interessante wending. Eigenaar woningbouwcorporatie YMERE heeft een brug geslagen naar de door speculatie doorzeefde particuliere vastgoedmarkt. YMERE is bereid om uitponden rijkelijk te belonen en zelf een miljoen verlies te draaien als dit het verdwijnen van sociale huurwoningen in de buurt versnelt.
Het begint met een typisch SPOK verhaal. Winkeliersfamile Lindeman koopt de vier panden in juni 2006 op de veiling voor 2.1 miljoen euro. Op dat moment zijn 11 van de 14 bovenwoningen verhuurd voor huurprijzen tussen de 200 en 400 euro per maand. Als je dit blog vaker leest dan weet je dat de volgende stap meestal inhoudt dat huurders bewogen worden om te vertrekken, prijzen beginnen te stijgen en panden worden doorverkocht (omdat eigenaren speculeren op vertrek van de huurders). Dit zien we hier ook: die 11 huurders zijn anno 2012 al lang verdwenen, en het is waarschijnlijk dat die huurders er al in de periode 2006-2008 waren uitgebonjourd. (Of deed YMERE hier wellicht ook aan mee…?)
Wat we in ieder geval zeker weten is dat in december 2008 YMERE 3.25 miljoen euro neertelt voor deze panden. Dat is een prijsstijging van 1.15 miljoen! We kunnen ons voorstellen dat de Lindemans hier heel blij mee waren. Minder duidelijk is waarom YMERE zo veel heeft betaald, de kredietkrisis was immers al enkele maanden eerder losgebarsten (de nationalisatie van Fortis was begin oktober 2008). Vermoedelijk was een deel van deze stijging een beloning voor het uitplaatsen van huurders.
Maar goed, hoe je het ook wendt of keert is 3.25 miljoen een aanzienlijke hoeveelheid geld. Hoe denkt YMERE dit terug te kunnen verdienen? Eh, dat is helemaal niet het plan, schijnt. In plaats daarvan hebben wij het “Een blok stad” project. Idee: YMERE doet een casco renovatie, splitst de panden en verkoopt de etages dan goedkoop als “je-mag-het-zelf-afbouwen” woningen aan aspirant eigenaar-bewoners. (Die zijn veel leuker dan huurders). Dit levert ongeveer een half miljoen op per pand; een samengevoegde eerste en tweede verdieping kost bijvoorbeeld ongeveer 250k. Dat betekent dat YMERE 2 miljoen vangt met verkoop van de bovenetages, minus renovatiekosten natuurlijk. Ergens zit er een gat van meer dan een miljoen in hun kostenplaatje. YMERE gaat hier niet inhoudelijk op in. De regiodirecteur (Amsterdam Oost) van YMERE, Erik van Kaam, heeft via Twitter alleen met ideologie gereageerd: “Wij hebben dit pand aangekocht in kader van het aanvalsplan Javastraat. Om locale economie te bevorderen”. Hij valt de “ongefundeerde demagogie” van de plaatselijke huurdersvereniging ook aan, die trouwens zo brutaal is geweest om een kritisch filmpje over de Javastraat op hun website te zetten (“Javastraat in de uitverkoop”).
Het is ook interessant om te zien dat YMERE vindt dat het juist goed was om de Lindemans zo veel geld te geven voor die panden. “Wat is het alternatief. Niet aankopen en hem verder laten speculeren?”, vraagt Erik van Kaam op Twitter. Hij wordt bijgestaan door enkele lokale politici die vinden dat het het meest asociale handeling ooit was om die panden te kraken. Maar dit is echt de wereld op zijn kop. YMERE heeft speculatie gesubsidieerd en gestimuleerd door een afnemer te zijn van overgewaardeerde panden in de Javastraat. Dit beschadigt huurwoningen en huurders die het daar al moeilijk genoeg hebben. Om vervolgens de omzetting van huur naar koop compleet te maken – desnoods door zelf een verlies op te lopen – is een ideologische ommezwaai die zelfs het SPOK verbaast. Maar ja, YMERE will bijvoorbeeld dat alleen 30% van de huidige sociale huur in de Van der Pek buurt in Noord overeind blijft, dus misschien toch niet zo’n verassing…
En ja, het had anders gekund. Stel je voor dat die 11 huurders van 2006 er nog in de panden zaten, en dat dankzij progressief, pro-huurder beleid en handhaving de panden gewoon opgeknapt waren. Niks aan de hand toch, en dit was waarschijnlijk een heel stuk goedkoper geweest dan al de taferelen die we in dit blog hebben beschreven. Maar helaas is zo’n simpel idee tegenwoordig te “ouderwets” om serieus te nemen.
Sociale huurwoningen moeten koste wat kost afgebroken worden, en YMERE nodigt alle uitponders om gezellig mee te rijden.
Spekulatie@Twitter
