Wat leuk! Een voormalige socialehuurwoning (Van Ostadestraat 51hs in De Pijp) van een woningbouwcorporatie kopen voor 178,000 euro, een beetje oppimpen en zo snel mogelijk doorverkopen (voor 224,000 euro) om een aardige speculatieve winst te oogsten. En nog beter: er zijn journalisten bij de Amsterdamse krant Het Parool die deze Maatschappelijk Gesubsidieerde Speculatie (MGS) voor je zullen verbloemen….
Op zaterdag 9 november 2008 stond in de Parool bijlage PS Wonen een opmerkelijk artikel over Van Ostadestraat 51hs in De Pijp in Amsterdam. In het kort maakt het artikel melding over mevrouw Carmen Zomers die een gesplitste begane grond woning van woningbouwcorporatie De Alliantie heeft gekocht. Tof voor haar, zou je denken. Maar het artikel verloopt anders, de in juni 2008 voor 178,600 euro gekochte casco woning heeft mevrouw Zomers een beetje opgepimpt en staat nu op verschillende websites (zie bijvoorbeeld hier en hier) voor 224,000 euro te koop (“iets meer dan vijfduizend euro per vierkante meter”). Zelfs na het inbouwen van een IKEA keukentje wordt dat lekkere winst. Handige speculatiehandel van een kleine particulier. Ze heeft er zelfs een bedrijfje voor opgericht: Zomers Wonen (Olive Properties). Volgens de Kamer van Koophandel gespecialiseerd in “de aan en verkoop-, bemiddeling en project ontwikkeling van onroerend goed”.
De speculant in spe Carmen Zomers uit Krommenie heeft zelf ook wel door dat deze speculatie niet helemaal in de haak is. In het artikel is haar schichtigheid vanaf het papier te merken. Ze zegt zelf: de corporatie is “niet blij met het feit dat dat ik de woning weer verkoop”. Eigenaardiger is dat de auteur van het stuk de handel van Zomers enkele malen goed schrijft in de trend van leuk bedacht, goed gevonden.
Maatschappelijk Gesubsidieerde Speculatie ?
De auteur van Het Parool artikel mag het idee van Zomers dan schattig vinden maar bij het SPOK lopen de koude rillingen over de rug.
Corporatiewoningen zijn immers oorspronkelijk met zakken publiek geld gebouwd, en corporaties krijgen nog steeds een heleboel indirecte
subsidies. Het is al erg genoeg dat corporatiewoningen massaal verkocht worden, maar dat er vervolgens door de ‘should be eigenaar-bewoners’ mee gespeculeerd wordt is schandalig. In hun enthousiasme om (conform beleidsconcensus, zucht) koopwoningen aan de man te brengen stoten corporaties hun socialehuurwoningen tegen scherpe prijzen af. Dit creert de prijsruimte waarmee een aardige winst gemaakt kan worden als men vervolgens tegen een hoge marktprijs verkoopt. Feitelijk kunnen wij spreken van gesubsidieerde speculatie.
Het SPOK schenkt al veel aandacht aan de uitwassen die het splitsen van particulier bezit tot gevolg hebben. Maar misschien moeten wij vaker gaan kijken naar speculatie met voormalige corporatiewoningen. Uiteraard is de marktdynamiek wat anders maar een voorbeeld zoals Van Ostadestraat 51 laat zien dat er wel reden tot zorg is, vooral als we er rekening mee houden dat het gemeentebeleid is om de komende jaren het aantal sociale huurwoningen in Amsterdam min of meer te halveren. Wat voor tweede- en derdegeneratie speculatie kunnen wij verwachten in deze brave new world?
Meanwhile, in de gemeenteraad…
Deze vraag is al (zij het heel voorzichtig) door de Amsterdamse fracties van de PvdA en GroenLinks gesteld. In een raadsnotitie over het beteugelen van de speculatie die gepaard gaat met het splitsen van particulier bezit, vragen de fracties zich ook af in hoeverre er ook met voormalige corporatiewoningen wordt gespeculeerd. Helaas is de PvdA en GroenLinks inmiddels met de Gemeente Amsterdam eens dat, goh, er feitelijk niks tegen speculatie met particulier bezit gedaan kan worden, en dat (geen verassing) splitsen op zich niet zo slecht is. Maar wat de corporatiewoningen betreft hebben ze misschien een punt. De gemeente zegt: een anti-speculatie beding (tegen doorverkoop) “wordt alleen opgenomen bij projecten waarvoor de gemeente subsidie heeft verstrekt of marktcontrair zijn”. De fracties reageren (net zoals wij) met de vraag of, aangezien corporatiewoningen “ooit met subsidie van de gemeente (overheid, de maatschappij) zijn gebouwd”, een anti-speculatie beding niet uitgerekend hier van toepassing is?
Nou, iedereen die het Amsterdamse huisvestingsbeleid een beetje volgt kan bevestigen dat bij zogenaamde ‘sociale koop’ en gerelateerde
mechanismes zoals Maatschappelijk Gebonden Eigendom (MGE), clausules zijn bedacht om doorverkoopwinst terug te kunnen claimen. Een
anti-speculatie beding met tanden moet dus goed mogelijk zijn, en is – als aanvulling op de bereidheid van de gemeente om een eenmalig
onderzoek te verrichten – toch geen onredelijke eis? Of is dit alleen hete lucht, een afleiding van het feit dat de gemeente niks wil doen tegen speculatie met particulier bezit? We zullen het zien. De Van Ostadestraat 51hs is in ieder geval een signaal dat iets niet klopt.
En dus…
We willen concluderen door nogmaals te benadrukken dat het verkwanselen van, en profiteren met, panden die door veel mensen nog steeds als gemeenschappelijk bezit beschouwd worden, gewoon niet door de beugel kan. Daarom heeft mevrouw Zomers en haar Zomers Wonen haar plekje op deze blog verdiend. En we vragen de Parool journalist om de volgende keer wat dieper na te denken over de geschiedenis en structuur van de Amsterdamse vastgoedmarkt voordat hij met lovende woorden over de ondernemende geest van speculanten schrijft.
Spekulatie@Twitter
