Inleiding

INLEIDING

Vastgoed en fout.

De vastgoedsector zou zichzelf graag presenteren als de mensen die wij het vertrouwen hebben gegeven om voor ons de ruimtelijke ordening vorm te geven. Maar zelfs gezwollen paragrafen in hun bedrijfsplannen over maatschappelijke verantwoordelijkheid en allerhande zelfgeformuleerde gedragscodes bieden geen tegenwicht aan het zware weer waarin men verkeert. Brave politici zijn zich rot geschrokken om de gordiaanse knopen die de boven- en de onderwereld tot op de Zuidas met elkaar verweven. Andere politici bleken juist zelf te verkeren in een milieu van malafide vastgoedondernemers.

Geregeld worden ook aannemers, notarissen, taxateurs, makelaars, bankiers, advocaten en zelfs ambtenaren ontmaskerd als deelnemers in malafide netwerken. De bouwfraude-affaire eind 2001, de reeks liquidaties eind 2005, en de schandalen en arrestaties bij institutionele beleggers eind 2007 hebben het probleem politiek urgent gemaakt, maar het bestaat al veel langer en blijkt ook telkens weer veel breder dan gedacht.

De overheid geeft tussen neus en lippen toe dat ze het probleem vooralsnog niet aan kan en beraadt zich intussen al weer enige jaren op een grote inhaalslag in de bestrijding van malafide spelers. Op het moment van schrijven zijn deze plannen door de feiten ingehaald. We hebben nu te maken met een economische wereldcrisis die haar oorsprong vindt in een hypotheekcrisis.

Een eigen huis

Je eigen huis is een plek waar je je veilig en op je gemak hoort te voelen. Maar jouw huis kan ook het lijdend voorwerp zijn waar anderen alleen maar geld mee willen verdienen. De maatschappelijke discussie over een evenwichtige verhouding tussen aan de ene kant het eigendom van het vastgoed en aan de andere kant de mensen die er in moeten wonen, loopt op zijn zachtst gezegd erg stroef. Parlementaire debatten over huurliberalisatie, kraakverbod en hypotheekrenteaftrek kenmerken zich door populisme en taboes. Echte verbetering blijft uit.

Ondertussen loop je dus als toekomstige koper of huurder het risico, zonder dat meteen door te hebben, te maken te krijgen met een van de vele malafide types die de vastgoedmarkt bevolken. Het traditionele ons-kent-ons van het vastgoed-wereldje en de wouden van bemiddelaars en B.V.’s waar achter malafide spelers zich weten te verbergen maakt dat zij betrekkelijk onopgemerkt enorme fortuinen naar zich toe harken. Tegelijkertijd zijn het juist de eindgebruikers -de kopers en de huurders- die hiervan de rekening gepresenteerd krijgen.

Terwijl er in het huurrecht en door vergunningen veel gereguleerd wordt, zijn grote delen van de vastgoedmarkt paradoxaal genoeg nog steeds een groot wilde-westen. De professionals die zich er staande weten te houden hebben hun zaakjes goed voor elkaar en weten precies waar de winsten te halen zijn. De zakkenvullers ontsnappen voortdurend aan de blik van de overheid, terwijl aan de andere kant de maatschappij als geheel wordt opgelicht door de alsmaar stijgende prijzen en de daardoor beperkte woningproductie.

Als koper of huurder is er dan ook veel aan gelegen zelf een goede informatiepositie op te bouwen, zeker omdat je zelfs moet opletten voordat je je vertrouwen stelt in allerlei zogenaamd onafhankelijke bemiddelaars die zelf ook weer meedelen in de winsten van de op hol geslagen huisvestingsmarkt.

Ook krakers en antikrakers zullen in hun zoektocht naar de voor hen overgebleven huizen regelmatig op malafide praktijken stuiten. Ook al is het niet hun geld waar het om gaat, maar met de panden waarin zij komen te wonen wordt vaak veel geld verdiend. De belangen zijn dan ook navenant. Ook voor hen hoopt deze handleiding het mogelijk te maken een beeld te vormen van de huisbaas en een verantwoorde keuze te maken.

Uitzoeken

Deze korte handleiding van het SPOK heeft tot doel te laten zien hoe je betrekkelijk eenvoudig toch vaak inzicht kunt krijgen in de misleidende constructies waarvan de vastgoedjongens zich bedienen. Onze bedoeling met deze handleiding is het toezicht op het vastgoed als het ware te “democratiseren” en daarmee bij te dragen aan het vullen van het gat dat de overheid nog steeds laat vallen. De positie van kopers en huurders is erbij gebaat als ze het heft in eigen hand nemen met simpel on-line onderzoek naar vastgoedeigenaren.

Met de uitgelegde onderzoekstechnieken krijg je, naast snel een inzicht in de situatie waar je zelf mee te maken hebt, ook een inkijkje in wat er verder zoal speelt in het wereldje. Betrekkelijk eenvoudig worden de verbanden tussen woningschaarste, prijsexplosie en zelfverrijking inzichtelijk. Het onderwerp onroerend goed speculatie is niet iets van de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. De mogelijke constructies om stinkend rijk te worden zijn zelfs alleen maar toegenomen.

In deze handleiding helpen we je op weg hoe je met behulp van met gericht onderzoek en de informatie die reeds op het internet beschikbaar is, er snel achter kan komen wat het nou eigenlijk voor type is die het geld incasseert waar jij de komende jaren voor krom moet liggen om je hypotheek of je huur te betalen; dit terwijl je wellicht geen waar voor je geld krijgt en met klachten misschien nergens terecht kunt. Door te weten van wie je koopt, huurt of kraakt kun je van te voren veel problemen voorkomen. Het is een begin.

LEESTIPS

www.speculanten.nl
www.quotenet.nl/
www.stelling.nl/kleintje/
www.crimesite.nl/
www.vastgoedjournaal.nl/
www.fd.nl